ROMA MEDENİYETİ, BİR BAŞKA DEYİŞLE; ANTİK ROMA UYGARLIĞI

ANTİK ROMA UYGARLIĞI                                 -TR-

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadasında kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz’i çevreleyen muazzam bir imparatorluk haline gelen medeniyete verilen isimdir. Yaklaşık 1200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı batı dünyasındaki hukuk, savaş, sanat, edebiyat, mimari, teknoloji ve dil konularının gelişimine büyük katkıda bulundu ve hâlen de günümüz dünyası üzerinde büyük etkiye sahip.

Kolezyum, Trajan Forumu ve Panteon Tapınağı gibi birçok anıtsal yapıların bulunduğu Roma’da, Palatine Tepesi’nde ise imparatorluk binaları bulunuyordu. Yüzlerce kilometre uzunluğundaki su yollarından gelen temiz suların aktığı çeşmeler, tiyatrolar ve kütüphaneleri ve dükkânları bulunan hamamlarıyla, teknoloji ve mühendislikte ileri bir medeniyet olan Antik Roma’da yaşam, yedi tepe üzerine kurulmuş olan Roma şehri etrafında dönüyordu.

Antik Roma Medeniyeti Hukukta, Jüstinyen’in kanunnamesiyle muhafaza edilen Roma hukukunun Doğu Roma İmparatorluğu boyunca devam ettiği ve Kıta Avrupası’nın batısında benzer yasal düzenlemelere temel olduğu biliniyor. Roma hukuku daha geniş anlamda 17. yüzyılın sonuna kadar Avrupa‘nın büyük bölümünde uygulanmaya devam etti.

Nüfusuyla döneminin en büyük şehri olan Roma’nın çok fazla doğal kaynağa ve insan kaynağına sahip fevkalade geniş bir alana hükmetmesiyle ekonomisi tarım ve ticarete yoğunlaşmıştı. Toplumun temel birimini ailelerin oluşturduğu Roma’da, toplumun son derece hiyerarşik bir yapıya sahip olduğu biliniyor.

Toplumun en alt kesiminde köleler, onların üzerinde azledilmişler ve en üstte de özgür doğmuş vatandaşlar bulunuyordu. Roma’nın eski dini çok tanrılıydı. İmparatorluk döneminde ise Romalılar ele geçirdikleri yerlerin mitolojilerini benimsediler ve bunun sonucunda geleneksel İtalyan tanrı ve tanrıçalarının tapınakları ve rahipleri, yabancı tanrılarla yan yana yer almaya başladılar. Ancak Büyük Konstantin döneminde, siyasi gerekçelerle Hıristiyanlık Roma devletinde resmî olarak kabul edildi ve Hıristiyanlık dışındaki tüm dinler yasaklandı. Diğer yandan imparatorluk sınırları içerisinde yer alan grafitiler, genelevler, resimler ve heykeller Romalıların cinselliğini gayet rahat yaşayan bir kültüre sahip olduklarını ortaya koyuyor.

Okuma yazma oranının çok düşük olduğu Antik Roma’da, Romalıların ana dili Latinceydi. Resim, müzik sanatında Yunan etkileri görülürken, edebiyatta şiir, komedi, tarih ve tragedya yazımı ön planda olup tüm Avrupa’yı etkiledi. Spor, güreş, boks ve yarış gibi çeşitli oyun ve egzersizlerle uğraşan Romalılar, zar ve kutu oyunları ile kumarda da oldukça popülerdi.  

Diğer yandan en popüler eğlence anlayışının gladyatör dövüşleri olduğu Antik Roma’da, farklı ülkelerden getirilen hayvanların halka teşhir edildiği ve dövüşlere dahil edildiği biliniyor. Roma’nın bir başka önemli mekanı olan Circus Maximus esas olarak at ve araba yarışlarının düzenlendiği spor mücadeleleri dışında pazar ve kumar alanıydı.

Dönemin en etkileyici teknolojik becerilerine sahip olan Antik Roma, ancak 19. ve 20. yüzyıllarda yakalanacak birçok ilerleme kaydetmiş mühendisliğe sahipti. Yüzlerce yol, köprü, su yolu, hamam, tiyatro ve arena inşa edilen ülkede Kolezyum, Pont du Gard ve Panteon gibi birçok anıt bugün Roma’nın mirası olarak hâlen ziyaret ediliyor.

Roma İmparatorluğu’nun batı kesiminin dağılması, tarihçiler tarafından Antik Çağlar’ın sonu, Orta Çağ’ın, aynı zamanda Karanlık Çağ’ın da başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Öte yandan Doğu Roma İmparatorluğu, Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet’in 1453’te İstanbul’u fethiyle son buldu. Antik Roma’da Kolezyum’un hemen yanında bulunan ve levhaları takip edip yürüyerek ulaşılan Forum (Foro Romano), Roma İmparatorluğu döneminin yaşamı hakkında bakış açısı sunan, Palatino ve Capitolino Tepeleri arasında yer alan ve eski Roma medeniyetinin çevresinde geliştiği bir merkez konumunda. MÖ 7. yüzyılda yapımına başlanan ve 900 yıldan fazla süre devletin ve şehir hayatının merkezi olan meydan, dikdörtgen şekilde inşa edilmiş.